اعمال محدودیت برای اتباع برخی کشورها، ازجمله هفت‌کشور اعلام‌شده در دستور رئیس‌جمهوری جدید آمریکا یعنی ایران، عراق، سوریه، یمن، لیبی، سومالی و سودان امر جدیدی نیست.
آمریکا مدت‌ها است که برای اتباع این کشورها محدودیت‌های روادیدی را اعمال می‌کند؛ اما صدور این دستور از سوی ترامپ و تأکید او بر محدودیت شدید حاوی چند نکته است.
نخست آنکه به نظر می‌رسد ترامپ چندان از منظر امنیتی و بنا بر نگرانی‌های تروریستی واقعی دست به این اقدام نزده است؛ زیرا اگر چنین بود، با رجوع به پرونده اقدامات تروریستی مهم رخ‌داده در آمریکا مشخص می‌شد که هیچ نشانه‌ای از حضور اتباع ایران و برخی دیگر از این کشورها در اقدامات تروریستی در آمریکا وجود ندارد و در عوض تعداد قابل‌توجهی از تروریست‌هایی که فاجعه ۱۱ سپتامبر را رقم زدند از اتباع عربستان سعودی، امارات، مصر و لبنان و تحت تأثیر جریان فکری وهابی به رهبری اسامه بن‌لادن از اتباع بنام عربستان بودند.
همچنین برخی دیگر از این تروریست‌ها اتباعی بودند که از مناطقی در پاکستان و افغانستان به آمریکا و اروپا گسیل می‌شدند. بر همین اساس، اعمال محدودیت برای اتباع کشوری چون ایران که تاکنون جز ارائه خدمات به جامعه آمریکایی سابقه دیگری نداشته‌اند، اقدامی قابل دفاع به نظر نمی‌رسد.
نکته دیگر آنکه از ترکیب کشورهای مطرح‌شده، این‌گونه برمی‌آید که هدف ترامپ از این اقدام در درجه اول به‌نوعی مواجهه با ایران بوده است، عراق، سوریه و یمن با این فرض که تحت نفوذ جمهوری اسلامی ایران هستند در این فهرست قرارگرفته‌اند؛ بنابراین او از این اقدام با سویه سیاسی از یک‌سو نوعی هشدار دادن و زهره‌چشم گرفتن را دنبال می‌کند و از سوی دیگر به دنبال پاسخگویی به رأی‌دهندگان آمریکایی در قبال شعارهایی است که درروند انتخابات مطرح کرده بود.
با این حساب می‌توان این پیش‌بینی را قابل‌تأمل دانست که چنین اقدامات به بازه زمانی کوتاه‌مدت محدود می‌ماند و با توجه به بازخوردهای اجتماعی و نیز با بررسی وضعیت تهدید‌هایی که ترامپ تصور کرده است، تغییر خواهد کرد. همین چند روز پیش یکی از استادان دانشگاه ام‌آی‌تی که یکی از دانشجویانش در مقطع دکترای رشته فیزیک با مشکل دریافت روادید ورود به آمریکا مواجه شده است، در نامه‌ای اعتراض خود به این روند را اعلام کرد و یکی از استادان دانشگاه تگزاس با انتقاد از این تصمیم ترامپ نوشت که این تصمیم سبب محرومیت دانشگاه‌های آمریکا از امکان جذب دانشجوی دکترای تخصصی از ایران به‌عنوان کشوری که در کنار چین و هند تأمین‌کننده بهترین استعدادهای دانشگاهی بوده است. چنین بازخوردهایی از سوی جامعه مدنی باوجود ویژگی‌های شخصی ترامپ که دچار خودبزرگ‌بینی و نصیحت ناپذیری است؛ بی‌تأثیر نخواهد بود.
در آخر باید یادآور شد، دستور ترامپ درزمینه ایجاد محدودیت‌های روادیدی برای اتباع تعدادی از کشورهای جهان در کنار سایر اقدامات و اظهارات انتخاباتی او علیه کشورهای اروپایی، چین و ژاپن که باوجود آغاز رسمی دوران ریاست جمهوری تکرار شده است، نتیجه‌ای جز منزوی شدن آمریکا در عرصه بین‌الملل نخواهد داشت. انزوای بی‌حاصلی که حتی سبب تحقق شعار ترامپ مبنی بر بازگشت آمریکا به دوران ابرقدرتی‌اش نخواهد شد.
مشاهده نظرات