این روزها بی‌بی‌سی فارسی تلاش میکند تا با برنامه "صد زن" لشکری از زنان تجددخواه رادیکال بسازد که در برابر سنت جامعه خود قیام کرده اند و میخواهند جامعه را به هرج و مرج بکشانند.
گاه میتوان بذرهایی از سیاست را در زمین فرهنگ کاشت. گاه نیز میتوان از میوه های که در فرهنگ به بار آمده در سیاست بهره مند شد و از آنها برای تولید قدرت استفاده کرد. اما آنچه در این میان رسانه ها بر عهده دارند هم کاشت است و هم داشت و هم برداشت. آنچه در ادامه می آید پدیده های فرهنگی است که در سیاست بکار گرفته شده است.
آنچه در ذیل میاید مصادیقی است از مقاومت فرهنگی برخی از مردم جوامع مسلمان در برابر فرهنگ اسلامی و یا عرف های جامعه به نفع فرهنگ غرب و ارزشهای آن. رفتاری که از تسلیم شدن در برابر هجوم و سلطه فرهنگی منشا می گیرد:
نمونه اول: رانندگی برخی از زنان در عربستان بود که مورد توجه بی‌بی‌سی فارسی قرار گرفت و مجموعه گزارش هایی به نام "زیر پوست عربستان" توسط مهرنوش پورضیائی تهیه و پخش شد. در این گزارش ها زندگی زنانی توصیف میشد که بر علیه عرف و قوانین برخاسته از سنت در جامعه خود به نحو رادیکالی وارد مبارزه شده بودند و نظم جامعه را به چالش میکشیدند.آنها اصرار داشتند که رانندگی کنند حتی اگر دستگیر شوند و به زندان بروند!
نمونه دوم: اصرار برخی از زنان برای حضور در ورزشگاه ها در ایران بود که به صورت سریالی گزارشهای مربوط به آن در صورت هر تحول تازه مورد توجه بی‌بی‌سی قرار میگرفت. این زنان نیز به قوانین برخاسته از سنت اعتراض میکردند و خواستار در هم شکستن این محدودیت بودند. هنوز هم اگر در راطه با حضور زنها در ورزشگاهها اتفاقی بیفتد فوری بی‌بی‌سی فارسی آن را پوشش خواهد داد.
نمونه سوم: آنچه موسوم به "آزادی یواشکی" شده است. در این ماجرا زنان و دخترانی که به حجاب اجباری اعتراض داشتند با استفاده از فضای مجازی عکسهای بی حجاب خود را در صفحه فیسبوک مسیح علی نژاد منتشر میکردند. عکسهای بی حجابی که نه در ساختمان های خصوصی بلکه در اماکن عمومی گرفته میشدند. این رفتار نه تنها از سوی بی‌بی‌سی فارسی بلکه عمده رسانه های غربی نیز به پوشش و برجسته سازی آن پرداختند. مجری بی‌بی‌سی سخن از حرکت مدنی فراگیر میکرد و مسیح علی نژاد خود در بی‌بی‌سی فارسی حاضر شد و گفت: "تزی که من نوشته ام این است که چطوری پارشال مدیا ،خرده رسانه ها، استفاده میکنند، تا صدای حذف شده خودشان را تحمیل بکنند به مین استریم مدیا که الان این اتفاق افتاده است".
گفتنی است حالا بی‌بی‌سی تلاش میکند تا این سناریو را در فضای اینستاگرام تکرار کند.
نمونه چهارم : بازسازی و انتشار کلیپی توسط تعدادی از دختر و پسر تهرانی که تقلیدی از موزیک ویدئوی Happy ساخته فارل ویلیامز خواننده رپ آمریکائی بود که این اتفاق مورد توجه بی‌بی‌سی فارسی قرار گرفت و برجسته سازی شد. جالب آنکه در جایی از گزارش بی‌بی‌سی عنوان شد که تقلید دیگری از این کار توسط مسلمانان مقیم لندن ساخته شده است، چیزی که بعدا تکذیب شد.
نمونه پنجم: مربوط به حضور لیلا حاتمی در فستیوال فیلم اسکار بود. در این فستیوال، ژیل ژاکوب مرد کهنسالی بود که با لیلا حاتمی روبوسی کرد. این اتفاق که باعث دلخوری برخی از گروههای فرهنگی در ایران شد مورد توجه بی‌بی‌سی قرار گرفت و به پوشش آن پرداخت. اما لیلا حاتمی بیانیه داد و ضمن ابراز تاسف از همگان معذرت خواست. این اقدام وی از سوی ابولقاسم طالبی مورد توجه قرار گرفت و این کارگردان بیانیه سپاس گذاری از خانم حاتمی منتشر کرد.
اما برخلاف ابولقاسم طالبی، بی‌بی‌سی تغییر لحن داد و سعی کرد با زیر سوال بردن سوابق حرفه ای لیلا حاتمی به ملامت او بپردازد: "حالا دنیا لیلا حاتمی را بیش از بازی هایش، پررنگ تر از داوری هایش و مشهورتر از حضورش در اسکار به یک روبوسی ناخواسته میشناسد که به مذاق بعضی ها شیرین نیامده"
به علاوه مجری برنامه تلاش میکرد برای رفع و رجوع اش بپردازد : "مشخص است که فشار زیادی روی خانم حاتمی بوده تا این نامه را بنویسد و ابراز تاسف بکند به نوعی پوزش بخواهد آیا به صرف اینکه او فقط یک هنر پیشه در ایران هست چرا این فشارها روی او اینقدر زیاد بوده؟" (نادر سلطلان پور)
در ادامه همان گزارش گلشیفته فراهانی مطرح شد و اینکه او راهی رفته که بر خلاف لیلا حاتمی بوده است و او چنین توصیف شد:
"مثالهایی هم بوده اند که از نگاه حکومت ایران از خط های قرمز تری هم گذشته اند که دیگر کسی خیال بازگشت آنان را نکند"
و حالا باز هم دقیقا در راستای همان سیاست فرهنگی، بعد از جشنواره فیلم کن با گلشیفته فراهانی مصاحبه شده و از او پرسیده شد:
"برام جالبه که میگوئید زنانی که پس زده شدند و بعد هم فکر میکنید شباهت دارد به زندگی شما در ایران در جاهای مختلف به نظرم میاد خیلی از شما استقبال میکنند؟"
نمونه پنجم: رانندگی زنان در افغانستان، آخرین نمونه که در برنامه آپارات در تلویزیون فارسی بی‌بی‌سی پخش شده است و در وبسایت این شبکه اینگونه توصیف شده است:
"این هفته در آپارات فیلم 'زنان افغان پشت فرمان اتومبیل' ساخته صحرا کریمی به‌نمایش در‌می‌آید"
"این فیلم حکایت چند زن افغان در کابل را بیان میکند که به دنبال رانندگی در این شهر هستند. فیلم شخصیت محوری قوی هم دارد که بر خلاف دیگر زنان سعی داشته استقلال خود را حفظ کند ولی در آخر او نیز تسلیم و طعمه یک رسم مرد سالارانه می‌شود"
"در این فیلم کارگردان سعی دارد با قرار دادن زنان پشت فرمان اتومبیل به صورت نمادین نشان دهد که آنان چقدر آزاد و مستقل هستند و چقدر در جامعه خود نقش دارند".
و حالا در برنامه "صد زن" اینبار با اعلام فراخوان در جستجوی زنان معمولی در بطن جامعه ایران است که در به نحو رادیکالی دربرابر سنتهای جامعه ایستاده اند.
مشاهده نظرات