نگاهی به فتنه در دوران صدر اسلام تا وقایع 88

فتنه به‌عنوان پدیده¬ای که در آن به علت غبارآلودشان و پیچیدگی فضا حاصل می¬گردد، پیشینه¬ای به درازای تاریخ بشر و به¬ویژه از بدو اجتماعی شدن انسان دارد. در صدر اسلام و بعد از فوت پیامبر اسلام حضرت محمد (ص) شاهد شکل¬گیری فتنه در محیط جامعه اسلامی بودیم.

در محیط فتنه بود که علی (ع) باآن‌همه بزرگی، اقتدار و در عین مظلومیت 25 سال خانه¬نشین می¬شود. هرچند که امام اول شیعیان برای حفظ وحدت میان مسلمانان از هرگونه اقدام خشونت¬بار و تحریک¬کننده اجتناب می¬کند، اما در دوران زمامداری کوتاه ایشان نیز این فضای بی¬بصیرتی برخی از نخبگان و عوام است که باعث می¬شود تا علی (ع) شب¬ها سر را در چاه برد و باخدای خود از انحراف¬های پس از فوت پیامبر اکرم و فتنه نجوا کند. در میانه¬های نبرد صفین و درزمانی که گفته می¬شود مالک اشتر چند شمشیر تا پیروزی و خیمه¬های معاویه فاصله داشته است، با طراحی عمر و عاص و قرآن کردن بر نیزه¬ها، علی (ع) مجبور به پذیرش حکمیت علی¬رغم میل خود می¬شود. جالب آنکه مردم و نخبگان بی¬بصیرت حتی امام اول شیعیان را مجبور به پذیرش حکمیت عنصری ساده‌لوح اما دین¬دار به نام ابوموسی اشعری می¬کنند و پس از اتفاق¬های پس از حکمیت، همان نخبگان تحمیل و تردید هستند که به علی می¬¬گویند تو خود حکمیت را پذیرفتی! در ادامه و در جنگ جمل، گروهی با مدیریت طلحه و زبیر تلاش می¬کنند تا با همراه کردن عایشه همسر پیامبر و برای آنچه خون¬خواهی خلیفه‌ی مقتول عثمان می¬خوانند علم فتنه را دوباره بلند کنند.
در فضای فتنه و غبارآلودگی و بی¬بصیرتی نخبگان و حتی بسیاری از توده¬هاست که علی (ع) در محراب شهید می¬شود و گروهی پس از شنیدن خبر شهادت او با تعجب از خوب می¬پرسند مگر علی هم نماز می-خواند! در دوران امام حسن (ع) نیز فتنه و عدم‌تشخیص صحیح از سوی عوام و به¬ویژه خواص جامعه منجر به تحمیل صلح با معاویه به امام دوم شیعیان می¬شود و امام حسن مجتبی (ع) در اثر همین فضا و دسیسه¬ها سرانجام توسط همسر خود به شهادت می¬رسند. اما شاید بتوان تلخ¬ترین و جان¬گدازترین خروجی فتنه را در سال‌های ابتدایی ظهور اسلام را قیام سیدالشهدا برای احیای امربه‌معروف و نهی از منکر و اصلاح دین جدش حضرت محمد (ص) دانست. به‌واقع عدم‌تشخیص درست نخبگان جامعه و مردم منجر به حوادث جان¬سوز کربلا و شهادت حسین (ع) و 72 نفر از یاران او می¬گردد.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران در بهمن 1357 نیز ما در دوره¬هایی با پیچیدگی¬هایی مواجه بوده¬ایم که غبارآلودشان فضا و عدم‌تشخیص¬ها به¬ویژه در میان خواص بی¬بصیرت منجر به تحمیل هزینه¬های سنگینی به جامعه و رهبری شده است. جریان عزل بنی¬صدر، قائم‌مقامی آیت‌الله حسینعلی منتظری و درنهایت عزل ایشان توسط امام خمینی، فتنه 78 و سرانجام فتنه سبز سال 88 تنها نمونه¬های بوده¬اند از این پیچ¬های سرنوشت¬ساز تاریخی. در این دوره¬ها، نقش¬آفرینی عوامل خارجی و عناصر داخلی را در جهت دمیدن بر فضای فتنه باعث شده است تا ریزش و رویش¬های بسیاری را شاهد باشیم. یکی از مقاطع حساس و سرنوشت¬ساز تاریخ جمهوری اسلامی ایران بدون تردید حوادث تلخ سال 88 بوده است. حوادثی که پس از 7 سال از گذشت آن‌ها، هنوز هم واکاوی آن و هشدار در خصوص درس گرفتن از ابعاد مختلف آن به‌منظور جلوگیری از نفوذ جریان نفوذی به مراکز تصمیم گیر و تصمیم¬ساز نظام از سوی رهبری در حال تکرار و گوشزد شدن به نخبگان و مردم است. مشاهده نظرات

هم رسانی

چگونه می‌توانید این مطلب را به دیگران برسانید؟