دو سال پیش به نظر می‌رسید که تلاش پنجاه‌ساله عربستان سعودی برای معرفی کردن خودش به‌عنوان قدرت اصلی در میان کشورهای عربی و اسلامی موفقیت‌آمیز بوده است.
در سال ۲۰۱۴ میلادی، هیلاری کلینتون، وزیر خارجه پیشین آمریکا در یک ایمیل ارسالی که ‘ویکی لیکس’ آن را منتشر کرده از عربستان و قطر به‌عنوان دو کشور رقیب در حال رقابت برای سلطه برجهان سنی یادکرد.یک سال بعد در دسامبر سال ۲۰۱۵، دستگاه اطلاعات خارجی آلمان (BND) به شکل غیرمعمول، در مورد افزایش نفوذ عربستان (در منطقه)، ابراز نگرانی کرد و گفت که مواضع احتیاط‌آمیز دیپلماتیک اعضای قدیمی‌تر خانواده سلطنتی عربستان، دارد جای خودش را به سیاست مداخله‌جویانه می‌دهد.
دستگاه اطلاعات خارجی آلمان تحت‌فشار دولت این کشور مجبور شد که این گزارش را انکار کند، اما در سال گذشته میلادی هراس در مورد تأثیرات سیاست‌های بی‌ثبات کننده و هر چه بیشتر مداخله‌جویانه سعودی کاملاً دیده می‌شد؛ اما آنچه پیش‌بینی نمی‌شد این بود که تقریباً تمامی جاه‌طلبی‌های عربستان شکست خورد و یا در بسیاری از جبهه‌ها دچار سرخوردگی شد.
در سال گذشته میلادی، متحدان عربستان سعودی در جنگ داخلی سوریه آخرین منطقه تحت کنترلشان را در شرق حلب از دست دادند. در اینجا حداقل دخالت عربستان غیرمستقیم بود اما در یمن ماشین نظامی این کشور برای به دست آوردن پیروزی، با شکست مواجه شد. سیاست پرانرژی عربستان به‌جای آنکه نفوذ ایران را محدود سازد، دقیقاً نتیجه عکس داده است و در آخرین نشست اوپک عربستان با کاهش تولید نفت خام خود همزمان با افزایش تولید ایران موافقت کرد.
به‌رغم دخالت اوباما و روابط نزدیک واشنگتن با ریاض، کنگره آمریکا حق شکایت خانواده‌های قربانیان حملات یازدهم سپتامبر از دولت عربستان سعودی را به رسمیت شناخت و مطابق این مصوبه اگر نقش دولت عربستان در این حملات اثبات شود، خانواده‌های قربانیان اجازه دارند که از ریاض شکایت کنند.
در این دوران سیاست خارجی ریاض بیش‌ازپیش به سمت نظامی‌گری و ملی‌گرایی رفته است؛ اما هیچ‌کدام از خواسته سعودی‌ها در این دو کشور تحقق‌نیافته است.
عربستانی‌ها انتظار داشتند که نیروهای تحت حمایت آن‌ها در یمن به‌راحتی حوثی‌ها را شکست دهند اما بعد از گذشت ۱۵ ماه از بمباران این کشور، عبدالله صالح رییس جمهوری پیشین یمن همچنان شهر صنعا پایتخت و نیز شمال این کشور را تحت کنترل خودش دارد. بمباران‌های عربستان و متحدانش تنها سبب شد که یمن به‌عنوان فقیرترین کشور جهان دچار یک بحران انسانی شود و هم‌اینک حداقل ۶۰ درصد از جمعیت ۲۵ میلیون این کشور به غذا و آب سالم کافی دسترسی ندارند.
ریاض و نیز قطر بر این باور بودند که معارضان سوری می‌توانند دولت بشار اسد را شکست دهند و یا قادر هستند دولت آمریکا را برای این کار ترغیب کرده و فریب دهند؛ اما در عمل افزایش فشار بر دولت بشار اسد سبب شد که او به دنبال کمک هر چه بیشتر از روسیه و ایران برود که این مسئله درنهایت منجر به دخالت نظامی مسکو در این کشور در سپتامبر سال ۲۰۱۵ میلادی شد و آمریکا نیز آماده برای مخالفت با آن نبود.
در این میان محمد بن سلمان هم از داخل و هم خارج از عربستان به دلیل نقش و قضاوت‌های غلطش، در شکست و یا به بن‌بست رسیدن جاه‌طلبی‌های ریاض مورد شماتت قرار دارد. بازپس‌گیری شرق حلب توسط نیروهای سوری و آزادسازی شهر موصل از دست نیروهای داعش توسط نیروهای عراقی به معنای شکست آن‌ها برای جلوگیری از نفوذ ایران در منطقه است.
مشاهده نظرات